Nguyên Tắc của Chu Kỳ - The Principles of Cycles.

 🪐 Chu kỳ kinh tế là gì?

“Hầu hết mọi thứ trong nền kinh tế đều vận hành theo chu kỳ. Hiểu chu kỳ là hiểu được tương lai.” 

 [Tư Duy Chu Kỳ cùng Ray Dalio].

Hiểu rõ chu kỳ kinh tế là nền tảng để ra quyết định đầu tư đúng lúc, đúng ngành. Trong bài viết này, chúng ta cùng khám phá mô hình chu kỳ 5 pha, vị trí của Việt Nam hiện tại, và chiến lược ứng xử hợp lý theo góc nhìn hệ thống - nguyên tắc - logic, như cách Ray Dalio đã thực hành.

🌏 Mô hình chu kỳ kinh tế 5 pha:

Tăng trưởng - Thịnh vượng:

Lãi suất thấp 👉 Tín dụng rẻ 👉 Đầu tư mạnh.

Đỉnh điểm - Quá nóng:

Lạm phát tăng 👉 Giá tài sản leo thang 👉 Bong bóng hình thành.

Suy giảm - Thắt chặt:

Lãi suất tăng 👉 Tín dụng bị siết 👉 Áp lực tài chính.

Khủng hoảng - Vỡ nợ:

Phá sản lan rộng 👉 Thị trường lao dốc 👉 Chính sách can thiệp.

Phục hồi -Tái cấu trúc:

Nới lỏng chính sách 👉 Dòng tiền quay lại 👉 Niềm tin dần hồi phục.

“Thắt chặt tiền tệ là gì ? Vì sao đó là dấu hiệu của suy giảm ?”.

Chính sách tiền tệ thắt chặt - Tight Monetary Policy bao gồm một loạt các hành động được ngân hàng trung ương thực hiện nhằm làm chậm lại nền kinh tế đang tăng trưởng quá nóng, hạn chế chi tiêu trong một nền kinh tế đang tăng tốc quá nhanh hay kiềm chế lạm phát đang leo thang.

Ngân hàng trung ương thắt chặt chính sách tiền tệ bằng cách tăng lãi suất ngắn hạn thông qua thay đổi chính sách đối với lãi suất chiết khấu (đối với Mỹ thì là lãi suất quĩ liên bang). 

Lãi suất tăng làm chi phí vay tăng, khiến cho việc đi vay trở nên kém hấp dẫn. 

Ngân hàng trung ương cũng có thể thực hiện chính sách tiền tệ thắt chặt bằng các nghiệp vụ thị trường mở.

Lãi suất quĩ liên bang được nhiều nền kinh tế trên thế giới sử dụng làm lãi suất cơ bản. 

 Lãi suất quĩ liên bang tăng sẽ kéo theo lãi suất đi vay tăng trong toàn bộ nền kinh tế.

Lãi suất tăng làm cho việc đi vay trở nên kém hấp dẫn hơn do các khoản thanh toán lãi vay cũng tăng theo, bao gồm mọi hình thức vay nợ như khoản vay cá nhân, thế chấp và lãi suất trên thẻ tín dụng. 

 Việc tăng lãi suất cũng làm cho việc tiết kiệm trở nên hấp dẫn hơn, vì lãi suất tiết kiệm cũng tăng theo. 

Chính sách tiền tệ thắt chặt có thể được sử dụng phối hợp với chính sách tài khóa thặt chặt, được các cơ quan lập pháp và chính phủ ban hành bằng cách tăng thuế hoặc cắt giảm chi tiêu chính phủ.

Trong môi trường chính sách tiền tệ thắt chặt, việc giảm cung tiền có thể giúp làm giảm đáng kể hoặc ngăn chặn lạm phát. 

🇺🇲 Ở Mỹ, Cục dự trữ liên bang thường xuyên xem xét thắt chặt chính sách tiền tệ trong thời kì kinh tế tăng trưởng mạnh mẽ.

Nhiều nền kinh tế trên toàn cầu đã hạ lãi suất xuống mức 0% và một số nước thậm chí còn thực hiện chính sách lãi suất âm.

🏦      🏦     🏦    🏦      🏦

💭 Chính sách lãi suất âm là khi ngân hàng trung ương đặt lãi suất dưới 0%.

💭 Nghĩa là các ngân hàng thương mại phải trả tiền để gửi tiền tại ngân hàng trung ương, thay vì được hưởng lãi. 

 Mục tiêu là kích thích chi tiêu, đầu tư và lạm phát, nhất là khi nền kinh tế rơi vào trì trệ, giảm phát.

  Lấy ví dụ: 

🏦💭    👇

🇯🇵 Nhật Bản (BOJ - Ngân hàng Trung ương Nhật Bản).

Thời gian áp dụng: Từ tháng 1/2016 đến tháng 3/2024.

Mức thấp nhất: -0,1%.

Lý do: Kinh tế trì trệ kéo dài, lạm phát thấp kéo dài nhiều năm.

Tình hình hiện tại: BOJ chấm dứt lãi suất âm vào tháng 3/2024, nâng lãi suất lên mức dương lần đầu tiên sau 17 năm.

 🏦💭    👇

🇨🇭 Thụy Sĩ (SNB - Ngân hàng Quốc gia Thụy Sĩ).

Thời gian áp dụng: Từ 2015 đến 2022.

Mức thấp nhất: -0,75% (mức lãi suất âm sâu nhất thế giới).

Lý do: Ngăn đồng franc tăng giá quá mạnh, hỗ trợ xuất khẩu.

Tình hình hiện tại: SNB tăng lãi suất về mức dương trong năm 2022 và tiếp tục điều chỉnh tăng thêm sau đó.

 🏦💭      👇

🇸🇪 Thụy Điển (Riksbank).

Thời gian áp dụng: Từ 2015 đến cuối 2019.

Mức thấp nhất: -0,5%

Lý do: Kích thích lạm phát và chi tiêu.

Tình hình hiện tại: Riksbank chấm dứt chính sách lãi suất âm vào cuối 2019, sau đó bắt đầu tăng lãi suất tiếp tục trong chu kỳ thắt chặt tiền tệ toàn cầu.

🏦💭     👇

 🇩🇰 Đan Mạch (Danmarks Nationalbank).

Thời gian áp dụng: Từ 2012 đến 2022.

Mức thấp nhất: -0,75%.

Lý do: Bảo vệ tỷ giá cố định với đồng euro.

Tình hình hiện tại: Cũng đã chấm dứt lãi suất âm vào năm 2022.

 🏦💭    👇

 🇪🇺 Khu vực đồng Euro (ECB - Ngân hàng Trung ương châu Âu).

Thời gian áp dụng: Từ 2014 đến 2022

Mức thấp nhất: -0,5% (lãi suất tiền gửi)

Lý do: Tăng trưởng và lạm phát thấp sau khủng hoảng nợ công châu Âu.

Tình hình hiện tại: ECB bắt đầu tăng lãi suất mạnh mẽ từ giữa 2022 để đối phó với lạm phát.

👉 Cả hai chính sách trên đều có lợi cho nền kinh tế nhờ vay nợ trở nên dễ dàng hơn. 

👉 Trong một môi trường kinh tế lãi suất âm cực đoan, người đi vay thậm chí còn được nhận các khoản thanh toán lãi, tạo ra nhu cầu lớn về tín dụng.

 🌀 Cảnh báo sớm khi chu kỳ đảo chiều:

+ Tín dụng tăng >15% quá nhanh.

+ Lạm phát vượt 4 - 5%.

+ NHNN đảo chiều, tăng lãi suất.

+ BĐS, cổ phiếu tăng phi lý, định giá P/E quá cao.

👉 Khi xuất hiện : 🌀

+ Giảm tỷ trọng cổ phiếu tăng trưởng.

+ Tăng tài sản phòng thủ: vàng, trái phiếu.

🧠 Tư duy nguyên tắc - Không đoán đỉnh đáy.

👉 “Nguyên tắc sống còn: Không đoán đỉnh đáy - Hành động theo logic”

Quan trọng hơn hết :

❓ Có những câu hỏi bạn cần tự vấn trước khi xuống tiền. Hãy luôn tự hỏi :  

💭 “Nếu điều này ngược lại với kỳ vọng của mình, thì danh mục còn - sống sót không?”

💭 Nếu thị trường giảm 10%, mình phản ứng thế nào ?

💭 Danh mục của mình đang lệch về một “kịch bản” nào ?

💭 Mình có đang quá tự tin vào một ngành, một cổ phiếu, hay một xu hướng không ?

🪨 Kết luận:

Giai đoạn hiện tại: Tăng trưởng.

Ưu tiên tài sản tăng trưởng (cổ phiếu)

Nhưng luôn giữ tỷ trọng phòng thủ

Trên hết đừng đoán - hãy hiểu chu kỳ:

Khi bạn hiểu chu kỳ, bạn không còn chạy theo sóng, đồn đoán hay cảm xúc.

 Bạn sẽ:

+ Mua đúng thời điểm (như đầu 2023 - đáy phục hồi).

+ Không hoảng loạn khi thị trường điều chỉnh (giữa 2024).

Và sẵn sàng cơ cấu danh mục đúng lúc:

“Người hiểu chu kỳ không cần phải đoán. Họ chỉ cần hành động theo logic.” - Ray dalio

📋 Lời kết của tác giả:

Mọi lời khuyên về  “tài chính cá nhân” - đều chỉ mang tính chất tham khảo. Ngay cả điều - bạn vừa nói ra.